Emlakta Yeni Dönem: Rayiç Bedel Bitiyor, Gerçek Değer Dönemi Başlıyor

Gayrimenkul sektöründe köklü bir değişiklik için düğmeye basıldı. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın üzerinde çalıştığı yeni sistemle, tapu işlemlerinde uzun yıllardır uygulanan rayiç bedel dönemi sona eriyor. Yerine, taşınmazların gerçek piyasa değeri esas alınacak.

Yeni sistemde gayrimenkullerin değeri, kurulacak olan Değer Bilgi Merkezi üzerinden dijital olarak belirlenecek. Böylece satış işlemlerinde tapuda beyan edilen, gerçekteki değerinin çok altında kalan rakamların önüne geçilmesi amaçlanıyor.

VERGİ KAYBI ÖNLENECEK

Mevcut sistemde, rayiç bedelin düşük gösterilmesiyle hem alıcı hem satıcı daha az harç ve vergi ödemek adına gerçek satış fiyatını gizleyebiliyor. Bu durum, devlet açısından ciddi vergi kayıplarına neden olurken kayıt dışılığı da körüklüyor. Yeni uygulamayla birlikte, değerler şeffaf ve standart hale gelecek; emlak vergileri, tapu harçları ve diğer yasal yükümlülükler gerçek değer üzerinden hesaplanacak.

TÜM İŞLEMLER DİJİTAL SİSTEMDE TOPLANACAK

Değer Bilgi Merkezi, ülke genelindeki konut, arsa ve ticari taşınmazların piyasa verilerine dayalı olarak sürekli güncellenen bir değerleme altyapısı oluşturacak. Tapu ve Kadastro Bilgi Sistemi (TAKBİS) ile entegre çalışacak bu sistem sayesinde, vatandaşlar satmak ya da satın almak istedikleri taşınmazların yaklaşık değerine dijital ortamdan ulaşabilecek.

MEVCUT UYGULAMA NASIL?

Mevcut uygulamada gayrimenkul alım satım işlemlerinde alıcı ve satıcı ayrı ayrı binde 20 oranında zorunlu tapu harcı ödüyor. Alıcı ve satıcının gayrimenkulün emlak vergisi değerinin altında olmamak üzere gerçek alım satım bedelini beyan etmeli.

Tapuda yapılan alım veya satım işleminden sonra, beyan edilen devir ve iktisap bedelinin gerçek durumu yansıtmadığının veya beyan edilen devir ve iktisap bedelinin gerçek durumu yansıttığı durumda emlak vergisi değerinden daha düşük bir bedel üzerinden harç ödendiğinin tespiti yapılırsa, eksik alınan harç taraflardan cezalı olarak isteniyor.

AMAÇ FİYAT MANİPÜLASYONLARININ ÖNÜNE GEÇMEK

Ayrıca Gelir Vergisi Kanunu’na göre gayrimenkullerin iktisap tarihinden itibaren beş sene içinde satılması durumunda elde edilen gelir değer artışı kazancı olarak vergiye tabi.

Değer artışı kazancının tespitinde, satış bedelinden endekslenmiş alış bedeli ile tapu harcı gibi giderler ve ilgili yılın istisnası düşülüyor kalan kazanç üzerinden gelir vergisi alınıyor.

Yeni uygulamanın, hem sektörde şeffaflığı artırması hem de emlak piyasasında fiyat manipülasyonunun önüne geçmesi bekleniyor.